Akdeniz Anemisi Bulaşıcı mıdır? Bu hastalık türü ancak; anne veya babası hasta olan ya da taşıyıcı olan kişilerde görünür. Kişiden kişiye direk temasla, cinsel ilişki yahut nefes yoluyla geçmez. Yani bu hastalık bulaşıcı değildir. Akdeniz anemisi ya da diğer diğer adıyla Talasemi, önlem alınabilen, irsi geçiş yapan bir kan hastalığıdır.
Burdan;
Akdeniz anemisi bulaşıcı mıdır cevap "hayır"dır.
Akdeniz Anemisinin Oluşumu: Akdeniz ülkelerinde yaşayan insanlarda görünen, yeni doğacak çocuğa anne ve babasından ”Beta Talasemi” geninin geçmesiyle irsi olarak geçen hastalıktır. (Kansızlık hastalığı) Anemi hastalığına sebep olan etken, kanda alyuvarların yapısında bulunan “hemoglobin” maddesinin yapımındaki hatadır. Hastalıkta temel olarak birbirinden ayrı iki şekil vardır. Talasemi Majör, Talasemi Minör. Her iki iki türde dışarıdan bulaşan bir hastalık yani; Akdeniz anemisi bulaşıcı değildir.
Akdeniz Anemisi T Minör: Tıptaki adıyla Talasemi Minör ya da T Minör, T Majora göre belli belirsiz seyreder. Hastalarda yalnızca halsizlik şikâyeti vardır. Hatta bazı hastalar evlilik öncesi zorunlu olarak yapılan kan testine kadar, kendilerinde bulunan hastalığını bilmeyebilir. Bu hastalarda yapılan tahlillerde, serum demir oranı alelade veya birazcık artmıştır. En fazla görünen kansızlık hastalığı çeşidi olan, ayrıca bu hastalıkla en fazla karıştırılan demir eksikliği düşüktür. Tanı, (Hemoglobin Elektroforezi) ile koyulur.
Akdeniz anemisi bulaşıcı bir hastalık olmadığından, şüphe uyandıran bir durumda olmadiğından, hastalığı fark etmenin önemli bir habercisi, HbA2 normal durumlarda %3,4 iken, hastalığı taşıyanlarda %7 ye yükselir; HbF ise birazcık (%2-6) yükselmiştir. T. Minor'ün asıl önemi; bu hastalığın, evli olan eşlerin, her ikisinde de var olmasıdır. Doğacak çocuğun %25 T. Major (Bu hastalığın aslı ağır ve ölümcül olan cinsinden) olması riski vardır. Anne, babadan sadece birinin Akdeniz Anemisi taşıyıcısı talasemi Minör olması durumunda doğacak çocuğun taşıyıcı olma oranı %50'dir. Talasemi major tehlikesi yoktur.
Akdeniz anemisi T. Majör: Talasemi Major ise bu hastalığın daha ağır olan cisidir. Bu hastalığın diğer ismi “Cooley Anemisi”dir. Fiziki olarak bulaşmayan yani Akdeniz anemisi bulaşıcı olmadığıiçin, genellikle yeni doğan bebek daha ilk 6. Ayındayken aniden meydana çıkan ağır kansızlık ile kalp yetmezliği başlar. Bunu önlemek için düzenli ve sık aralıklarla kan nakli yapılmalıdır. Kan naklinin yapılmaması durumunda kemik iliğinin aşırı kan yapması ile yıpranan kemiklerde kırılmalar olur, çocuğun yüzünün şekli değişime uğrar. Dalağı ve karaciğeri aşırı büyür. Boyu kısa kalır. Ergenliğe giremez. Kan nakliyle vücutta toplanan aşırı demirin sebep olduğu kalp sorunları (Myokardit, kalp yetmezliği vs) sonraki yaşta genellikle ölüm nedenidir. Hemoglobin elektroforezi analizinde; erişkin bireylerde olmayan, ancak bu hastalığı taşıyanlarda %50-90 arası vakalarda gözüken ve bir çeşit hemoglobin olan HbF'in kanda bulunması nedeniyle tanı konur. Anne ve baba Akdeniz Anemi hastalığı taşıyıcısı (Talasemi Minör) ise doğacak bebeğin talasemi major olma oranı %25, taşıyıcı olma düzeyi %50 olur. %25 olasılıkla çocuk normal olacaktır.
Türkiye'de Akdeniz Anemisi Hastalığı: daha önce de belirtildiği üzere, fiziksel yollarla bulaşmayan, ancak genetik yolla bireylere geçen Akdeniz Anemisi bulaşıcı olmadığı halde bu hastalığın, Türk toplumunda oluşma riski nüfusun, yaklaşık %2,1'dir. Bu oran Akdeniz bölgesinde %12'ye kadar çıkmaktadır.
